Kjære mine polske medsøstre! SV støtter dere og heier på dere!
Mitt navn er Marthe Hammer, jeg bor her i Bergen sammen med mine fire barn og mann. Jeg har vært Kvinnepolitisk leder i SV, og er nå gruppeleder for SV i fylkestinget i Vestland.
Vi samles her i dag, på internett, fordi Polen nok en gang har strammet inn abortlovene – en forferdelig innstramming som i praksis betyr at abort er totalforbudt i Polen. Det skjer etter at en grunnlovsdomstol i landet torsdag slo fast at det er forbudt å ta abort selv om det er påvist at fosteret er alvorlig skadet.
Tusenvis av polakker har trosset coronarestriksjoner og tar til gatene for å demonstrere. Det gjør dere rett i, og dere står skulder ved skulder med tusensvis av norske kvinner som også de siste 7 årene har protestert mot innstramminger i abortloven.
Det er ingen grunn til å tro at strenge abortloven redder liv, verken mindre innstramminger eller slike brutale og forferdelige innstramminger som Polske kvinner nå står ovenfor. Internasjonalt vet vi EN ting for sikkert – strenge abortlover fører til at flere fostre blir abortert, og til at flere kvinner dør. Dette er VELDIG godt dokumentert av Verdens helseorganisasjon, WHO. Og det aller aller viktigste som skjer i et land som liberaliserer abortlovgivninga, er at mødredødelighetene synker kraftig. I Norge synker tallene på abort, til tross at kvinner har tilgang til det aller nyeste av teknologi og en liberal abortlov.
Norge kan ikke se på uretten. Vi må, og kan, handle nå. Norge og andre europeiske land må strekke ut en hjelpende hånd til polske kvinner.
SV på stortinget har fremmet forslag om at vi kan hjelpe polske kvinner gjennom at vi som land, og også samarbeid med andre land i Europa, åpner opp sykehusene og gir disse kvinnene retten til abort. I dag må utenlandske statsborgere uten opphold i Norge betale for abort. Men nå bør Norge spandere på polske kvinner. Det er ikke dyrt for Norge, det er lett for oss, og veldig viktig for disse kvinnene. Det er også et viktig og riktig utspill å komme med, som en motreaksjon fra det internasjonale samfunnet til innstrammingene Polen nå har gjort.
Men, det skal sies, at det å be om abort, det er en nødrett i Norge. Det betyr at du har krav på rett til abort om du henvender deg til et Norsk sykehus eller helsevesen, samme hvilket land du kommer ifra.
Kvinners rettigheter blir så grunnleggende trampet på i Polen, og det minner oss alle på at kreftene som vil svekke abortloven er der alltid, og at vi ikke må ta noe for gitt. Og angrepene kommer spesielt fra 3 ulike retninger.
Det første er religiøse krefter.
Det er også det vi ser i Polen. Religiøse og konservative krefter strammer inn abortloven. Der er Polen dessverre i samme dårlige selskap som Irland, en rekke latinamerikanske land, samt USA hvor abortrettene strammes inn. Men, religiøse krefter angriper abortloven i Norge også.
I polen er det slik at helsepersonell har retten til å nekte å utføre abort hvis det strider mot deres egen overbevisning, og som mange leger i Polen benytter seg av og gjør det vanskeligere å få abort. Dette er akkurat det samme angrepet vi hadde i 2013. Kristelig Folkeparti kom inn i regjering i 2013, og det første de startet med var å forsøke å gi fastleger retten til å reservere seg mot å henvise til abort. Høyre og de andre borgelige partiene forhandlet bort kvinners rettigheter for å komme i regjering, og Krf satte angrep på abortloven som sine hovedsaker. Dette var det første reelle angrepet på norsk abortlov på nesten 40 år, og i fjor klarte de å stramme inn retten til selvbestemt abort i Norge.
På samme måte som at tusenvis polske kvinner reiser seg i demonstasjoner, så reiste norske kvinner seg. Vi har fylt Torgallmenningen her i Bergen og vi har rekordoppmøter på kvinnedagen 8.mars. Vi protesterte, slik som dere.
Ny teknologi
Den andre måte abortloven blir angrepet er i kjølvannet av ny teknologi og kunnskap om fosteret.
Nå er det i Polen forbudt å ta abort, selv når fosteret er alvorlig skadet og ikke vil være levedyktig. Men det er AKKURAT samme angrepet som skjer i Norge. Men her blir debatten ofte dekket til og tilslørt gjennom parolen om å jobbe mot «sorteringssamfunnet». Ny teknologi gjør at man kan se mer detaljer og vite mer om fosteret tidligere, og flere regjeringsparti har tatt til orde for å endre Abortloven §2c som sier at man kan ta abort om «det er stor fare for at barnet kan få alvorlig sykdom» etc. Det er ikke like alvorlige angrep i Norge, men det er det samme angrepet, fra de samme kreftene.
Likestillingens navn.
Abortloven blir også utfordret i «likestillingens navn», selv om det kan høres latterlig ut. Det er ikke mange år siden jeg var i NRK Radio og måtte forsvare at det er kvinnen, og ikke mannen hennes, som må bestemme om en abort skal gjøres på hennes kropp. Fordi at når vi nå er så «likestilte» så må vel far også kunne ha noe å si når det kommer til abort?
Alle disse tre angrepene på abortloven ligger der, og de kan komme fortere enn man er klar over.
Det ser man i Polen, hvor man tidligere har hatt mer liberale abortlover, men nå plutselig er blant de strengeste i verden.
Derfor, søstre, derfor må vi stå sammen, derfor må vi vise solidaritet på tvers av land, derfor må vi stå opp, skolere hverandre, og få ut fakta om hva liberale abortlover faktisk er, at det er en helt grunnleggende menneskerettighet og helsehjelp som vi må kjempe for.
Og vi støtter dere, fordi vi vet at det å ha trygge og gode abortlover ikke er en selvfølge, det er ingen naturlov. Det er en politisk kamp som må kjempes hver dag over hele verden.
Dere har vår aller største solidaritet og støtte, og la oss stå sammen og kjempe tilbake kvinners rettigheter!
_________________________
Przeczytajcie apel Marthe Hammer z Marszu Haloween w solidarności z Polkami
Nazywam się Marthe Hammer, mieszkam w Bergen z czwórką moich dzieci i mężem. Byłam Liderem ds. Polityki Kobiet w SV, a teraz jestem liderem grupy SV w radzie gminy w zachodniej Norwegii.
Zbieramy się tutaj dzisiaj, w internecie, ponieważ Polska po raz kolejny zaostrzyła przepisy dotyczące aborcji – straszne zaostrzenie, które w praktyce oznacza, że aborcja jest w Polsce całkowicie zakazana. Dzieje się tak po tym, jak Trybunał Konstytucyjny w tym kraju orzekł w czwartek, że aborcja jest zabroniona, nawet jeśli udowodniono, że płód jest ciężko uszkodzony.
Tysiące Polaków przeciwstawiło się ograniczeniom pandemii korony i wyszło na ulice, aby demonstrować. Macie rację i stoicie ramię w ramię z tysiącami norweskich kobiet, które również protestowały przeciwko zaostrzaniu prawa aborcyjnego przez ostatnie 7 lat.
Nie ma powodu, by sądzić, że surowe prawa aborcyjne ratują życie, nie robią tego ani drobne restrykcje, ani tak brutalne i straszne restrykcje, przed którymi stoją obecnie Polki. Na arenie międzynarodowej wiemy na pewno JEDNĄ rzecz – surowe przepisy dotyczące aborcji prowadzą do aborcji większej liczby płodów i śmierci kobiet. Jest to BARDZO dobrze udokumentowane przez Światową Organizację Zdrowia, WHO. A najważniejszą rzeczą, która dzieje się w kraju, który liberalizuje przepisy dotyczące aborcji, jest gwałtowny spadek śmiertelności matek. W Norwegii liczba aborcji spada, pomimo faktu, że kobiety mają dostęp do najnowszych technologii i liberalnego prawa aborcyjnego.
Norwegia nie może patrzeć na niesprawiedliwość. Musimy i możemy działać teraz. Norwegia i inne kraje europejskie muszą wyciągnąć pomocną dłoń do Polek.
SV w Stortingu wystąpiła z propozycjami, że możemy pomóc Polkom przez to, że my jako kraj, a także dzieki współpracy z innymi krajami w Europie, otworzymy szpitale i damy tym kobietom prawo do aborcji. Obecnie obcokrajowcy nie zamieszkali w Norwegii muszą zapłacić za aborcję. Ale teraz Norwegia powinna wesprzeć Polki. To nie jest drogie dla Norwegii, jest dla nas łatwe i bardzo ważne dla tych kobiet. Jest to również ważna i słuszna propozycja, będąca odpowiedzią społeczności międzynarodowej na ograniczenia wprowadzone przez polski rząd.
Ale trzeba powiedzieć, że prośba o aborcję jest w Norwegii prawem nadzwyczajnym. Oznacza to, że masz prawo do aborcji, jeśli udasz się do norweskiego szpitala lub służby zdrowia, bez względu na to, z jakiego kraju pochodzisz.
Prawa kobiet są fundamentalnie deptane w Polsce i przypomina nam to wszystkim, że siły, które chcą osłabić prawo aborcyjne, są zawsze i że nie wolno nam niczego przyjmować za pewnik. A ataki nadchodzą szczególnie z 3 różnych kierunków.
Pierwsza to siły religijne.
To właśnie widzimy w Polsce. Siły religijne i konserwatywne zaostrzają przepisy dotyczące aborcji. Niestety, Polska znajduje się w tym samym złym towarzystwie, co Irlandia, szereg krajów Ameryki Łacińskiej i Stany Zjednoczone, gdzie zaostrza się prawa do aborcji. Jednak siły religijne atakują również prawo aborcyjne w Norwegii.
W Polsce pracownicy służby zdrowia mają prawo odmówić wykonania aborcji, jeśli jest to sprzeczne z ich własnymi przekonaniami, a z której korzysta wielu lekarzy w Polsce i utrudnia wykonanie zabiegu. To jest dokładnie ten sam atak, jaki mieliśmy w 2013 roku. Partia KrF weszła do rządu w 2013 roku i pierwszą rzeczą, od której zaczęli, była próba przyznania lekarzom pierwszego kontaktu prawa do powstrzymania się od wydania skierowań na zabieg aborcji. Konserwatyści Høyre i inne partie burżuazyjne negocjowały prawa kobiet aby wejść do rządu, a Krf jako główny problem zaatakował prawo aborcyjne. Był to pierwszy prawdziwy atak na norweskie prawo aborcyjne od prawie 40 lat, a w zeszłym roku udało im się zaostrzyć prawo do samostanowienia aborcji w Norwegii.
W ten sam sposób, w jaki tysiące Polek powstają w demonstracjach, tak też powstają Norwegowie. Wypełniliśmy Torgallmenningen tutaj, w Bergen, a 8 marca mamy rekordowe spotkania. Protestowaliśmy, tak jak Wy.
Nowa technologia
Innym sposobem ataku na prawo aborcyjne jest pojawienie się nowych technologii i wiedzy o płodzie.
Teraz w Polsce nie wolno dokonywać aborcji, nawet gdy płód jest poważnie uszkodzony i nie będzie zdolny do życia. Ale jest to DOKŁADNIE ten sam atak, który ma miejsce w Norwegii. Ale tutaj debata jest często tuszowana i zaciemniana hasłem pracy na rzecz „społeczeństwa sortującego”. Nowa technologia oznacza, że możesz zobaczyć więcej szczegółów i dowiedzieć się więcej o płodzie wcześniej, a kilka partii rządowych wezwało do zmiany ustawy aborcyjnej §2c, która stanowi, że można dokonać aborcji, jeśli „istnieje duże ryzyko, że dziecko zachoruje na poważną chorobę” itd. W Norwegii nie ma tak poważnych ataków, ale jest to ten sam atak, tych samych sił.
Równouprawnienie Prawo aborcyjne jest również kwestionowane w „imię równości”, chociaż może to brzmieć śmiesznie. Nie minęło wiele lat, odkąd byłam w Radiu NRK i musiałam bronić, że to kobieta, a nie jej mąż, musi zdecydować, czy dokonać aborcji na jej ciele. Ponieważ skoro jesteśmy teraz „równi”, czy ojciec też musi mieć coś do powiedzenia, jeśli chodzi o aborcję?
Wszystkie te trzy ataki na prawo aborcyjne mogą stać się realne szybciej, niż myślisz.
Widać to w Polsce, gdzie wcześniej obowiązywały bardziej liberalne przepisy dotyczące aborcji, ale teraz nagle należą one do najsurowszych na świecie.
Dlatego, siostry, musimy stanąć razem, dlatego musimy okazać solidarność między krajami, dlatego musimy wstać, edukować się nawzajem i ujawniać fakty o tym, czym tak naprawdę są liberalne prawa aborcyjne, że jest to bardzo podstawowe prawo człowieka i opieka zdrowotna, która musimy walczyć.
Wspieramy Was, ponieważ wiemy, że posiadanie bezpiecznych i dobrych przepisów dotyczących aborcji nie jest rzeczą oczywistą, nie jest prawem natury. To bitwa polityczna, która musi toczyć się każdego dnia na całym świecie.
Macie naszą największą solidarność i wsparcie, stańmy razem i walczmy o prawa kobiet!